
Olivia Santantonio
Intellectuele eigendom
Informatiebeheer & Gegevensbescherming
Productconformiteit, -veiligheid en -aansprakelijkheid
Geschillenbeslechting
life Sciences
Handelsrecht
Telecom, Media & Technologie
olivia.santantonio@lydian.be
Tablets die draadloos verbinding maken met gehoorapparaten, e-handelsdiensten die zijn uitgerust met tools zoals spraakherkenning en schermlezers, berichten die worden voorgelezen door allerhande hulpmiddelen. Hoewel het functies zijn die voor sommigen futuristisch in de oren klinken, zijn ze dankzij de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn (de European Accessibility Act of EAA) - officieel bekend als Richtlijn (EU) 2019/882 - binnenkort de nieuwe standaard.
De EAA, die op 28 juni 2025 van toepassing wordt, symboliseert dan ook een belangrijke stap voor personen met een handicap. De richtlijn (en diens nationale omzettingswetgeving) heeft tot doel zowel de 'klassieke' als de digitale toegankelijkheidsvoorschriften in de hele EU te standaardiseren voor een breed scala aan producten en diensten en een groot aantal sectoren. De richtlijn bestrijkt dus een breed spectrum op het vlak van toegankelijkheidsvoorschriften, waaronder productinformatie, documentatieverplichtingen en zelfs de algemene voorwaarden.
Vanzelfsprekend heeft dit ook verstrekkende gevolgen voor allerhande bedrijven. Voor het eerst breidt de EAA toegankelijkheidsvoorschriften, die voorheen voornamelijk van toepassing waren op overheidsinstellingen, uit naar de particuliere sector. Bedrijven dienen er dus actief voor te zorgen dat bepaalde producten en diensten toegankelijk zijn, niet alleen om discriminatie te voorkomen, maar ook om de inclusie van mensen met een handicap proactief te bevorderen. Deze verschuiving is zowel een uitdaging als een kans. Gelet op de complexiteit van de toegankelijkheidsvoorschriften, worden bedrijven aangemoedigd om tijdig met de voorbereidingen te beginnen, zodanig dat de overgang op 28 juni 2025 vlekkeloos kan verlopen.
De EAA is van toepassing op alle marktdeelnemers die producten in de handel brengen of op de markt aanbieden en diensten verlenen in de EU. Met andere woorden, zowel de fabrikant, de gemachtigde, de importeur, de distributeur als de detailhandelaar kunnen principieel allemaal onder de verplichtingen van de EAA vallen. Hierdoor kunnen de toegankelijkheidsvoorschriften ook gevolgen hebben voor bedrijven buiten de EU, indien zij hun producten of diensten aanbieden aan consumenten in de EU.
Een aantal uitzonderingen zijn specifiek opgenomen, zoals in het kader van (i) micro-ondernemingen, die onder meer een gedeeltelijke vrijstelling voor producten genieten, (ii) de instanties waarin de naleving van de toegankelijkheidsvoorschriften zou leiden tot een ‘fundamentele wijziging’ in een product of dienst, alsook (iii) de instanties waarin naleving zou leiden tot een onevenredige economische last voor het bedrijf - hetgeen wordt vastgesteld op basis van een kosten-batenanalyse.
De toegankelijkheidseisen in de EAA zijn enkel van toepassing op een exhaustieve lijst van producten:
De toegankelijkheidsvoorschriften hebben niet alleen betrekking op de producten zelf, maar omvatten eerder het hele traject dat de consument en/of het product aflegt. Zo legt de EAA bijvoorbeeld specifieke voorschriften op voor installatie-instructies, verpakking en etikettering van de gevatte producten.
Verschillende diensten worden ook gedekt door de EAA:
Enkele specifieke uitzonderingen op het toepassingsgebied zijn verder opgenomen, zoals archieven en online kaarten en -karteringsdiensten.
Bijlage I van de EAA zet uitgebreide algemene en specifieke toegankelijkheidsvoorschriften voor de producten en diensten die binnen het toepassingsgebied vallen, uiteen.
De algemene vereisten, van toepassing op alle gevatte producten en diensten, omvatten voorschriften over: (i) de manier waarop informatie over het gebruik, ondersteunende diensten en andere informatie aan gebruikers wordt verstrekt; (ii) het ontwerp van de functionaliteit en gebruikersinterfaces; (iii) het functioneren van diensten; en (iv) de geschiktheid en toegankelijkheid van websites, mobiele apps en gerelateerde ondersteunende diensten.
De aanvullende toegankelijkheidsvoorschriften uiteengezet in Bijlage I hebben, op hun beurt, betrekking op specifieke categorieën van producten of diensten. Zo moeten dienstverleners op het gebied van bankdiensten voor consumenten en e-handelsdiensten er bijvoorbeeld voor zorgen dat hun identificatiemethoden, elektronische ondertekening en betalingsdiensten toegankelijk zijn - wat betekent dat ze waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust moeten zijn.
De EAA beschrijft aldus gedetailleerde verplichtingen voor de relevante marktdeelnemers. De productgerelateerde voorschriften verschillen naargelang het bedrijf een fabrikant, een gemachtigde, een importeur of een distributeur is. Dienstverleners, daarentegen, zijn onderworpen aan een uniforme reeks verplichtingen.
De door de EAA opgelegde vereisten zijn streng en leggen een aanzienlijke last op de schouders van de gevatte bedrijven. Om de last te verlichten, zullen één of meer Europese normalisatieorganisaties nieuwe geharmoniseerde normen en technische specificaties opstellen. Producten en diensten die aan deze normen voldoen, worden thans geacht in overeenstemming te zijn met de toegankelijkheidsvoorschriften van de EAA.
De relevante nationale autoriteiten zijn belast met het toezicht op de naleving van de EAA. In dat kader zijn zij onder meer verantwoordelijk voor het volgende:
Consumenten zullen ook de mogelijkheid hebben om eventuele schendingen te melden bij de bevoegde autoriteiten.
Sancties voor niet-naleving worden op nationaal niveau bepaald en variëren aanzienlijk.
Het is belangrijk op te merken dat de EAA, als Europese richtlijn, louter de minimumvoorschriften vastlegt waaraan marktdeelnemers moeten voldoen om in overeenstemming te zijn. Als zodanig kunnen EU-lidstaten onder meer wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen aannemen die aanvullende verplichtingen omvatten, kunnen zij besluiten om bepaalde vrijwillige voorschriften van de EAA verplicht te maken en kunnen zij het toepassingsgebied via hun nationale wetgeving vergroten.
Tot dusver lijkt de Belgische wetgever in de pas te lopen met de EAA. In de thans gepubliceerde omzettingswetgeving wordt slechts minimaal afgeweken van hetgeen bepaald is in de EAA.
Er blijft slechts één maand over voordat de Belgische omzettingswetgeving op 28 juni 2025 van kracht wordt. Bedrijven die nog niet aan de eisen voldoen, worden daarom aangespoord spoedig de volgende stappen te ondernemen:
De ICT en Commercial & Litigation teams van Lydian helpen jullie graag bij deze analyse. Indien u vragen heeft en/of specifiek advies wenst bij de naderende implementatie van de EAA, aarzel dan zeker niet om contact met ons op te nemen.
Intellectuele eigendom
Informatiebeheer & Gegevensbescherming
Productconformiteit, -veiligheid en -aansprakelijkheid
Geschillenbeslechting
life Sciences
Handelsrecht
Telecom, Media & Technologie
olivia.santantonio@lydian.be