Overslaan en naar de inhoud gaan

Zet u schrap voor de eu accessibility act

Tablets die draadloos verbinding maken met gehoorapparaten, e-handelsdiensten die zijn uitgerust met tools zoals spraakherkenning en schermlezers, berichten die worden voorgelezen door allerhande hulpmiddelen. Hoewel het functies zijn die voor sommigen futuristisch in de oren klinken, zijn ze dankzij de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn (de European Accessibility Act of EAA) - officieel bekend als Richtlijn (EU) 2019/882 - binnenkort de nieuwe standaard.

De EAA, die op 28 juni 2025 van toepassing wordt, symboliseert dan ook een belangrijke stap voor personen met een handicap. De richtlijn (en diens nationale omzettingswetgeving) heeft tot doel zowel de 'klassieke' als de digitale toegankelijkheidsvoorschriften in de hele EU te standaardiseren voor een breed scala aan producten en diensten en een groot aantal sectoren. De richtlijn bestrijkt dus een breed spectrum op het vlak van toegankelijkheidsvoorschriften, waaronder productinformatie, documentatieverplichtingen en zelfs de algemene voorwaarden.

Vanzelfsprekend heeft dit ook verstrekkende gevolgen voor allerhande bedrijven. Voor het eerst breidt de EAA toegankelijkheidsvoorschriften, die voorheen voornamelijk van toepassing waren op overheidsinstellingen, uit naar de particuliere sector. Bedrijven dienen er dus actief voor te zorgen dat bepaalde producten en diensten toegankelijk zijn, niet alleen om discriminatie te voorkomen, maar ook om de inclusie van mensen met een handicap proactief te bevorderen. Deze verschuiving is zowel een uitdaging als een kans. Gelet op de complexiteit van de toegankelijkheidsvoorschriften, worden bedrijven aangemoedigd om tijdig met de voorbereidingen te beginnen, zodanig dat de overgang op 28 juni 2025 vlekkeloos kan verlopen.

1.1 TOEPASSINGSGEBIED VAN DE EEA

1.1.1 Betrokken marktdeelnemers

De EAA is van toepassing op alle marktdeelnemers die producten in de handel brengen of op de markt aanbieden en diensten verlenen in de EU. Met andere woorden, zowel de fabrikant, de gemachtigde, de importeur, de distributeur als de detailhandelaar kunnen principieel allemaal onder de verplichtingen van de EAA vallen. Hierdoor kunnen de toegankelijkheidsvoorschriften ook gevolgen hebben voor bedrijven buiten de EU, indien zij hun producten of diensten aanbieden aan consumenten in de EU.

Een aantal uitzonderingen zijn specifiek opgenomen, zoals in het kader van (i) micro-ondernemingen, die onder meer een gedeeltelijke vrijstelling voor producten genieten, (ii) de instanties waarin de naleving van de toegankelijkheidsvoorschriften zou leiden tot een ‘fundamentele wijziging’ in een product of dienst, alsook (iii) de instanties waarin naleving zou leiden tot een onevenredige economische last voor het bedrijf - hetgeen wordt vastgesteld op basis van een kosten-batenanalyse.

 

1.1.2 Betrokken producten en diensten

De toegankelijkheidseisen in de EAA zijn enkel van toepassing op een exhaustieve lijst van producten:

  • Gewone computerapparatuur voor consumenten, inclusief hun besturingssystemen. Deze categorie omvat bijvoorbeeld desktopcomputers en eindapparaten zoals tablets, laptops en smartphones.
  • Eindapparatuur voor gebruik door consumenten, met interactieve computerfuncties, die worden gebruikt voor elektronische communicatiediensten of voor toegang tot audiovisuele mediadiensten. Voorbeelden zijn tablets, mobiele telefoons, modems of routers.
  • E-lezers.
  • Zelfbedieningsterminals, d.i. een categorie die voornamelijk betaal-, ticket-, informatieverstrekkende, incheck- en geldautomaten omvat.

De toegankelijkheidsvoorschriften hebben niet alleen betrekking op de producten zelf, maar omvatten eerder het hele traject dat de consument en/of het product aflegt. Zo legt de EAA bijvoorbeeld specifieke voorschriften op voor installatie-instructies, verpakking en etikettering van de gevatte producten.

Verschillende diensten worden ook gedekt door de EAA:

  • E-handelsdiensten, waaronder alle diensten vallen die worden geleverd met het oog op het sluiten van een consumentencontract, d.i. de online verkoop van een product of dienst.
  • Elektronischecommunicatiediensten, met uitzondering van bepaalde transmissiediensten.
  • Telecommunicatiediensten, d.i. een categorie die voornamelijk spraaktelefonie, internettelefonie en andere digitale communicatiemiddelen zoals e-mail, chat of sms omvatten.
  • Bankdiensten voor consumenten, waaronder consumentenkredietovereenkomsten, diensten met betrekking tot financiële instrumenten, betalingsdiensten en elektronisch geld vallen.
  • Toegangsdiensten voor streaming en tv-programma's, waaronder diensten die toegang bieden tot audiovisuele mediadiensten.
  • E-lezers, inclusief hun software.
  • Personenvervoer per vliegtuig, bus, trein en over water, waaronder hun websites, mobiele applicaties, elektronische tickets en elektronische ticketingdiensten.

Enkele specifieke uitzonderingen op het toepassingsgebied zijn verder opgenomen, zoals archieven en online kaarten en -karteringsdiensten.

1.2 TOEGANKELIJKHEIDS-VOORSCHRIFTEN

Bijlage I van de EAA zet uitgebreide algemene en specifieke toegankelijkheidsvoorschriften voor de producten en diensten die binnen het toepassingsgebied vallen, uiteen.

De algemene vereisten, van toepassing op alle gevatte producten en diensten, omvatten voorschriften over: (i) de manier waarop informatie over het gebruik, ondersteunende diensten en andere informatie aan gebruikers wordt verstrekt; (ii) het ontwerp van de functionaliteit en gebruikersinterfaces; (iii) het functioneren van diensten; en (iv) de geschiktheid en toegankelijkheid van websites, mobiele apps en gerelateerde ondersteunende diensten.

De aanvullende toegankelijkheidsvoorschriften uiteengezet in Bijlage I hebben, op hun beurt, betrekking op specifieke categorieën van producten of diensten. Zo moeten dienstverleners op het gebied van bankdiensten voor consumenten en e-handelsdiensten er bijvoorbeeld voor zorgen dat hun identificatiemethoden, elektronische ondertekening en betalingsdiensten toegankelijk zijn - wat betekent dat ze waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust moeten zijn.

De EAA beschrijft aldus  gedetailleerde verplichtingen voor de relevante marktdeelnemers. De productgerelateerde voorschriften verschillen naargelang het bedrijf een fabrikant, een gemachtigde, een importeur of een distributeur is. Dienstverleners, daarentegen, zijn onderworpen aan een uniforme reeks verplichtingen.

De door de EAA opgelegde vereisten zijn streng en leggen een aanzienlijke last op de schouders van de gevatte bedrijven. Om de last te verlichten, zullen één of meer Europese normalisatieorganisaties nieuwe geharmoniseerde normen en technische specificaties opstellen. Producten en diensten die aan deze normen voldoen, worden thans geacht in overeenstemming te zijn met de toegankelijkheidsvoorschriften van de EAA.

1.3 HANDHAVING EN SANCTIES

De relevante nationale autoriteiten zijn belast met het toezicht op de naleving van de EAA. In dat kader zijn zij onder meer verantwoordelijk voor het volgende:

  • Het uitvoeren van controle op de naleving van de toegankelijkheidsvoorschriften, door bijvoorbeeld te bepalen of marktdeelnemers de juiste beoordeling hebben uitgevoerd - en dat voornamelijk in gevallen met betrekking tot vrijstellingen omwille van fundamentele wijziging en onevenredige last.
  • Klachten of meldingen in verband met het niet-naleven van de toegankelijkheidvoorschriften onderzoeken.
  • Waarborgen dat bedrijven corrigerende maatregelen treffen en de nodige veranderingen doorvoeren.

Consumenten zullen ook de mogelijkheid hebben om eventuele schendingen te melden bij de bevoegde autoriteiten.

Sancties voor niet-naleving worden op nationaal niveau bepaald en variëren aanzienlijk.

1.4. NATIONALE OMZETTING - WAT IS HET STANDPUNT VAN DE BELGISCHE WETGEVER?

Het is belangrijk op te merken dat de EAA, als Europese richtlijn, louter de minimumvoorschriften vastlegt waaraan marktdeelnemers moeten voldoen om in overeenstemming te zijn. Als zodanig kunnen EU-lidstaten onder meer wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen aannemen die aanvullende verplichtingen omvatten, kunnen zij besluiten om bepaalde vrijwillige voorschriften van de EAA verplicht te maken en kunnen zij het toepassingsgebied via hun nationale wetgeving vergroten.

Tot dusver lijkt de Belgische wetgever in de pas te lopen met de EAA. In de thans gepubliceerde omzettingswetgeving wordt slechts minimaal afgeweken van hetgeen bepaald is in de EAA.

1.5 WAT ZIJN DE VOLGENDE STAPPEN VOOR DE BETROKKEN MARKTDEELNEMERS?

Er blijft slechts één maand over voordat de Belgische omzettingswetgeving op 28 juni 2025 van kracht wordt. Bedrijven die nog niet aan de eisen voldoen, worden daarom aangespoord spoedig de volgende stappen te ondernemen:

  1. Beoordeel of uw producten en diensten binnen het toepassingsgebied van de EAA en diens Belgische omzettingswetgeving vallen. Sommige situaties zijn mogelijks niet meteen duidelijk - de EAA laat immers een aantal vragen onbeantwoord;
  2. Bepaal wat de toepasselijke toegankelijkheidsvoorschriften zijn: op basis van het toepassingsgebied en de omzettingswetgeving dienen bedrijven de relevante toegankelijkheidsvoorschriften te bepalen en onderzoeken. Deze stap omvat  onder meer het bepalen van de rol van het bedrijf, het herzien van bepaalde elementen van de productie en het technisch ontwerp, het aanpassen van uw website en/of applicatie. Bestaande overeenkomsten met consumenten dienen mogelijk te worden aangepast, en ontoegankelijke producten of diensten dienen mogelijk te worden uitgefaseerd of gewijzigd;
  3. Breng de regionale implementatie van de EAA in kaart, evenals de interacties met de stakeholders in de toeleveringsketen, en bepaal of dat voor u bepaalde gevolgen heeft.

De ICT en Commercial & Litigation teams van Lydian helpen jullie graag bij deze analyse. Indien u vragen heeft en/of specifiek advies wenst bij de naderende implementatie van de EAA, aarzel dan zeker niet om contact met ons op te nemen.

Auteurs