Ook het Vlaams omgevingsrecht houdt de adem in ingevolge COVID19

Op 18 maart jl. nam het Vlaams Parlement in plenaire vergadering een voorstel van decreet aan over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie m.b.t. de volksgezondheid¹ . De krijtlijnen van dit decreet kunnen als volgt worden samengevat: 

• Een vrijstelling van vergunningsplicht voor de bouw en uitbating van extra ziekenhuis- en andere verzorgingsfaciliteiten, extra productiefaciliteiten voor geneesmiddelen en medisch materiaal, evenals voor onderzoeksinstellingen ten behoeve van het voorkomen en opvangen van de gevolgen van een civiele noodsituatie m.b.t. de volksgezondheid;
• Een delegatie van de bevoegdheid aan de Vlaamse Regering om in het kader van deze civiele noodsituatie bepaalde dwingende proceduretermijnen op te schorten of te verlengen, of tijdelijk bepaalde procedureverplichtingen aan te passen. 

In navolging hiervan besliste de Vlaamse Regering op 20 maart jl.²  om een civiele noodsituatie inzake de volksgezondheid vast te stellen tot en met 17 juli 2020, éénmaal verlengbaar met 120 dagen. De idee was om een voldoende ruimte termijn te voorzien waarbinnen noodzakelijke maatregelen genomen kunnen worden. 

In twee ademstoten – op 24 en 27 maart 2020³  – heeft de Vlaamse Regering verschillende maatregelen genomen met een aanzienlijke impact op het Vlaams Omgevingsrecht en dit in verschillende deeldomeinen:

• De omgevingsvergunningsprocedure;
• De proceduretermijnen die gelden voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvVb) en het Handhavingscollege (HHC);
• De ruimtelijke planning, complexe projecten, plan-milieueffectenrapportage en leegstaande en verwaarloosde bedrijfsruimten;
• Het beleidsveld onroerend erfgoed. 

Een meer overzichtelijke – lees: gecoördineerde aanpak – was in deze reeds ingewikkelde materie voor de burger aangewezen geweest. 

Hieronder vatten wij voor u, per deeldomein, de meest in het oog springende aanpassingen samen:

1.    Omgevingsverguningsprocedure
 

• Uitgangspunt: Beslissingstermijnen van lopende en nieuw dossiers worden aangepast, maar overheden worden niet geblokkeerd indien zij kunnen optreden
• Kort samengevat:
  
  • Lopende openbare onderzoeken worden opgeschort op 24 maart 2020 en verdergezet op 24 april 2020 (einddatum verlengbaar);
  • Nog niet gestarte openbare onderzoeken worden pas gestart op 24 april 2020 (einddatum verlengbaar);
  • De beslissingstermijn in de vereenvoudigde procedure wordt verlengd met 30 dagen (dus 90 dagen i.p.v. 60 dagen);
  • De beslissingstermijn in de gewone procedure wordt verlengd met 60 dagen (dus 165 of 180 dagen i.p.v. 105 of 120 dagen);
  • De beslissingstermijn in beroep wordt verlengd met 60 dagen;
  • De periode waarbinnen administratief beroep wordt ingesteld, wordt ook met 30 dagen verlengd, van 30 naar 60. Dit houdt in dat de uitvoering van een door de gemeente afgegeven vergunning pas kan starten na 65 dagen (35 + 30)

2.    Verlenging proceduretermijnen Raad voor Vergunningsbetwistingen en Handhavingscollege 
 

• Uitgangspunt: Bijzondere regels voor de proceduretermijnen voor voormelde rechtscolleges worden voorzien.
• Kort samengevat:
  
  • Beroepstermijnen die reeds lopen of die aanvangen t.e.m. 24 april 2020 (einddatum verlengbaar) worden verlengd met 30 dagen;
  • Vervaltermijnen die reeds lopen of die aanvangen t.e.m. 24 april 2020 (einddatum verlengbaar) wordt verlengd met 30 dagen, m.u.v. de vervaltermijnen in vordering tot schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid (“UDN”). 
  • Bij UDN-procedures:
  • kan het indienen van vorderingen, uitwisselen van procedurestukken, en betekenen door de RvVb gebeuren via e-mail t.e.m. 24 april 2020 (datum verlengbaar);
  • kan de hoorzitting bij beslissing van de kamervoorzitter digitaal verlopen, of kan onmiddellijk worden behandeld als partijen in onderling overleg afzien van hoorzitting. 

3.    Ruimtelijke planning, complexe projecten, plan-milieueffectrapportage en leegstaande en verwaarloosde bedrijfsruimten
 

• Uitgangspunt: de maatregelen hebben tot doel om de inspraak van burgers en belanghebbende te garanderen en het integraal hernemen van langdurige planningsprocessen te vermijden
• Kort samengevat:
  Lopende inspraakprocedures worden geschorst t.e.m. 24 april 2020; reacties ingediend tijdens de schorsingsperiode zijn ontvankelijk
  Nieuwe inspraakprocedures kunnen pas worden opgestart na 24 april 2020.

3.1.    Inzake ruimtelijke planning
 

a)    Ruimtelijke beleidsplanningsprocessen

• Schorsing en verderzetting na 24 april 2020 (datum verlengbaar) van:
  
  • Lopende publieke inspraak over conceptnota van ruimtelijk beleidsplan of beleidskader
  • Lopende openbare onderzoeken over een ontwerp ruimtelijk beleidsplan of beleidskader

b)    Ruimtelijke uitvoeringsplannen 

• Schorsing en verderzetting na 24 april 2020 (datum verlengbaar) van:
  
  • Lopende raadplegingen over startnota
  • Lopende onderzoeken over ontwerp RUP
• Verlenging van de beslissingstermijn voor definitieve vaststelling, al dan niet na schorsing, met 30 dagen

c)    Stedenbouwkundige verordeningen

• Schorsing en verderzetting na 24 april 2020 (datum verlengbaar) van:
  
  • Lopende openbare onderzoeken over ontwerp-verordeningen
• Verlenging van de beslissingstermijn voor het opnieuw definitief vaststellen na een schorsing, met 30 dagen

d)    Planologische attesten

• Schorsing en verderzetting na 24 april 2020 (datum verlengbaar) van lopende openbare onderzoeken over aanvragen tot planologisch attest
• Inzake complexe projecten
  • Schorsing en verderzetting na 24 april 2020 (datum verlengbaar) van:
    
    • Lopende raadplegingen over alternatievenonderzoeksnota’s
    • Lopende openbare onderzoeken over ontwerp-voorkeursbesluiten, ontwerp-projectbesluiten en het ontwerp van MER 
    • Lopende terinzageleggingen van definitief vastgestelde voorkeurs- en projectbesluiten

3.2.    Inzake plan-milieueffectrapportage
 

• Schorsing en verderzetting na 24 april 2020 (datum verlengbaar) van:
  
  • Lopende raadplegingen van het publiek over de volledig verklaarde kennisgeving van het plan-MER
  • Lopende openbare onderzoeken over een ontwerp van plan-MER samen met het ontwerp van plan of programma

3.3.    Inzake leegstaande en verwaarloosde bedrijfsruimten
 

• In het kader van beroep tegen de registratie in de inventaris: opschorting van de lopende of beginnende termijnen na herinneringsschrijven tot 24 april 2020
• De uitspraak over een verzoek tot schrapping uit de inventaris: opschorting van de lopende of beginnende termijnen 
• Verlenging van termijnen om subsidies te vragen met 60 dagen

4.    Onroerend Erfgoed
 

• Retroactieve inwerkingtreding: 
  Duurtijd besluit heeft betrekking op periode tussen 24 maart t.e.m. 24 april (einddatum verlengbaar)
• Kort samengevat: 
  
  • Verlenging beroepstermijnen met 30 dagen: beroepstermijn tegen beslissingen over toelatingsaanvragen voor archeologisch vooronderzoek met ingreep in de bodem, gemelde archeologienota’s, nota’s en toelatingsaanvragen voor een archeologisch vooronderzoek met ingreep in de bodem of archeologische opgraving met het oog op wetenschappelijke vraagstellingen, vermeld in art. 5.6.1. Onroerenderfgoedbesluit
  • Het Agentschap Onroerend Erfgoed bezorgt haar beslissing over gemelde (archeologie)nota’s en toelatingsaanvragen per e-mail aan de archeoloog, welke de initiatiefnemer vervolgens per e-mail of brief op de hoogte brengt
  • Zittingen van college van burgemeester en schepenen of de VCOE kunnen schriftelijk of via tele- of videoconferentie worden gehouden

--------------------------------------------

¹ Decreet van 20 maart 2020 over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid, BS 24 maart 2020.
² Besluit van de Vlaamse Regering van 20 maart 2020 houdende vaststelling van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid, zoals vermeld in het decreet van 20 maart 2020 over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid, BS 25 maart 2020.
³ Besluit van de Vlaamse Regering van 24 maart 2020 tot uitvoering van artikel 5 van het decreet van 20 maart 2020 over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid, wat betreft de omgevingsvergunning, BS 30 maart 2020 (inwerkingtreding 24 maart 2020) ; Besluit van de Vlaamse Regering van 27 maart 2020 tot uitvoering van artikel 5 van het decreet van 20 maart 2020 over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid, wat betreft de proceduretermijnen die gelden voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen en het Handhavingscollege, BS 1 april 2020 (inwerkingtreding 27 maart 2020); Besluit van de Vlaamse Regering van 27 maart 2020 tot uitvoering van artikel 5 van het decreet van 20 maart 2020 over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid, wat betreft ruimtelijke planning, complexe projecten, plan-milieueffectrapportage en leegstaande en verwaarloosde bedrijfsruimten, BS 1 april 2020 (inwerkingtreding 27 maart 2020) ; Besluit van de Vlaamse Regering van 27 maart 2020 tot remediëring van termijnen en procedurele verplichtingen tijdens een civiele noodsituatie binnen het beleidsveld Onroerend Erfgoed (inwerkingtreding 27 maart 2020), BS 15 april 2020.