Opgepast, de Kamer voor Ondernemingen in Moeilijkheden kijkt toe!

Iedere ondernemingsrechtbank heeft één of meer kamers voor ondernemingen in moeilijkheden (KOIM) die de toestand van ondernemingen in moeilijkheden opvolgen om de continuïteit van hun activiteiten te vrijwaren en de bescherming van de rechten van de schuldeisers te verzekeren. 

Vanuit het principe “Voorkomen is beter dan genezen”, wenst de wetgever via de KOIM tijdig de moeilijkheden op te sporen en ondernemingen aanmanen om de gepaste herstelmaatregelen te nemen om discontinuïteit af te wenden.

Zodra de rechtbank verneemt dat uw onderneming met financiële moeilijkheden zou kampen, wordt een onderzoek opgestart. Uiteraard zal er daartoe nagenoeg altijd een bepaald ‘knipperlicht’ voorhanden zijn. Zo worden wij vanuit onze praktijk alvast veelvuldig geconfronteerd met cliënten die een oproeping ontvingen naar aanleiding van één of meerdere van volgende feiten:

• Eén of meerdere jaarrekeningen van de onderneming werden niet of laattijdig neergelegd.
• De onderneming blijft in gebreke om gedurende de laatste twee kwartalen haar sociale zekerheidsbijdragen, BTW of bedrijfsvoorheffing te betalen.
• Er werd beslag gelegd op goederen van de onderneming.
• De continuïteit van de onderneming wordt in een juridische procedure voor een rechtbank in twijfel getrokken (vb. door tegenpartij). 
• De bedrijfsrevisor licht de voorzitter van de ondernemingsrechtbank in over de vaststelling dat men kennis heeft gekregen van gewichtige en overeenstemmende feiten die de continuïteit van de economische activiteit van de onderneming in het gedrang kunnen brengen (doch enkel nadat de bedrijfsrevisor eerst de onderneming zelf hiervan op de hoogte heeft gebracht maar laatstgenoemde desondanks geen remediëringsmaatregelen heeft getroffen binnen één maand vanaf die kennisgeving).

De griffie van de KOIM zal eveneens ondernemingen in moeilijkheden opsporen via veroordelende verstekvonnissen of vonnissen met betrekking tot onbetwiste geldschulden. Het is dus belangrijk om uw betalingen nauwgezet op te volgen.

Het onderzoek voor de KOIM verloopt als volgt:

1. KOIM onderzoekt of de continuïteit van de onderneming bedreigd is

• Als eerste stap zal de KOIM nagaan op basis van de voorhanden stukken of dat de continuïteit van de economische activiteit van de onderneming bedreigd is of de ontbinding van de onderneming kan worden uitgesproken. Relevante elementen daarbij kunnen o.a. zijn een negatief eigen vermogen of een aanzienlijke schuld aan leveranciers blijkens de meest recente jaarrekening.

2. KOIM roept de onderneming op om te verschijnen op een zitting

• Indien de KOIM meent dat de continuïteit inderdaad bedreigd is, zal zij de onderneming oproepen en horen teneinde alle inlichtingen te verkrijgen over de situatie van de onderneming en inzake eventuele reorganisatiemaatregelen.
• Vaak zal de KOIM ook aan uw onderneming verzoeken om bepaalde gegevens en inlichtingen voorafgaand aan de zitting over te maken (vb. meest recente jaarrekening indien nog niet neergelegd, lijst met schuldeisers, nota over de financiële situatie en toekomstperspectieven,..). Het is van groot belang om dit verzoek zeer nauwgezet op te volgen om een gunstige beslissing van de KOIM te bekomen.
• Voorafgaand aan de zitting kan u het dossier van uw onderneming inkijken ter griffie. Dit geeft een inzicht in de reden waarom de KOIM uw onderneming onder de loep neemt (o.a. de relevante knipperlichten) zodat u hierop beter kan inspelen.

3. KOIM hoort de onderneming over diens financiële situatie 

• Op de vooraf meegedeelde datum wordt uw onderneming gehoord door de KOIM. Dit betreft in principe een informele vergadering waar de KOIM verder toelichting vraagt naar de financiële situatie van uw onderneming en haar toekomstperspectieven. De onderneming moet verschijnen in persoon (vb. door haar bestuurders) en kan worden bijgestaan door haar advocaat en accountant.
• Deze vergadering gebeurt met gesloten deuren, zodat derden in principe geen toegang hebben tot de informatie die uitgewisseld wordt met de KOIM tijdens het onderzoek.
• Indien u tot tweemaal toe niet ingaat op een uitnodiging van de KOIM, zal zij het dossier kunnen overmaken aan de Procureur des Konings (met het oog op een faillietverklaring) of aan de rechtbank (met het oog op de ontbinding).

Na afloop van het onderzoek kan de KOIM volgende beslissingen (waartegen geen hoger beroep of verzet openstaat) nemen: 

• Afsluiting van het onderzoek en voorlopige of definitieve seponering van uw dossier;
• Opvraging van bijkomende inlichtingen om haar eindbeslissing te nemen;
• Doorverwijzing van het dossier naar de procureur des Konings of rechtstreeks naar de rechtbank met het oog op hetzij (i) een faillissement, hetzij (ii) een gerechtelijke ontbinding; of
• Voorstel om te opteren voor een procedure van gerechtelijke reorganisatie om een opschorting van uw schuldeisers te bekomen.

Vanuit onze praktijk stellen wij vast dat ook gezonde ondernemingen wiens continuïteit niet in het gedrang is geregeld worden opgeroepen om te verschijnen voor de KOIM. Dit brengt een hoge administratieve last met zich mee die vermeden kan worden (vb. opmaak tussentijdse staat, nota over financiële toekomst,..).

Wij denken daarbij aan volgende aandachtspunten:

1. Verzorg uw administratie zodat kennisgevingen u correct bereiken. Maak bijvoorbeeld goede afspraken met de nieuwe eigenaar of verhuurder wanneer u de zetel van uw onderneming verplaatst naar een andere locatie zodat uw post (met facturen, kennisgevingen, edm.) wordt doorgestuurd.
2. Verzorg uw wettelijke verplichtingen, in het bijzonder de tijdige neerlegging van de jaarrekening.
3. Verzorg uw crediteurenbeheer en betaal tijdig uw schulden, met bijzondere aandacht voor de fiscale en sociale schulden. Indien dit financieel onmogelijk is, doet u er goed aan om bijvoorbeeld een afbetalingsplan overeen te komen met uw schuldeisers of te opteren voor een gerechtelijke reorganisatie.