Overslaan en naar de inhoud gaan

Wat is de impact van het Coronavirus op uw commerciële overeenkomsten?

Deze pagina delen

1.    Gezien de ongekende en wereldwijde omvang van het Coronavirus is het duidelijk dat de uitvoering van veel commerciële contracten zal worden vertraagd, onderbroken, heronderhandeld of dat contracten zelfs zullen worden opgezegd. De redenen hiervoor variëren van een gebrek aan grondstoffen voor de productie tot quarantainemaatregelen die door nationale instanties worden opgelegd of moeilijkheden bij de in- en uitvoer bij de douane.

2.    Wanneer staat het Coronavirus toe dat een contractspartij afwijkt van het bestaande contract en de overeengekomen (leverings)voorwaarden? Wanneer kan een onderneming die geconfronteerd wordt met een wanprestatie gerechtelijke stappen ondernemen tegen de in gebreke blijvende partij en is het wel verstandig om dit te doen wetende dat de in gebreke blijvende partij hoogstwaarschijnlijk niet moedwillig in gebreke blijft?

3.    Om deze vragen te beantwoorden, is het belangrijk om te bepalen of het Coronavirus wordt beschouwd als overmacht ("force majeure") onder Belgisch recht. 

Een gebeurtenis kan enkel juridisch worden gekwalificeerd als overmacht als het gaat om een onvoorzienbare en onvermijdbare gebeurtenis (die zich voordoet na het afsluiten van het commercieel contract) die niet te wijten is aan enige handeling/fout van de contractspartijen en die het voor de in gebreke blijvende partij onmogelijk maakt om een contractuele verplichting na te komen.

In geval van overmacht is de in gebreke blijvende partij (tijdelijk of definitief, afhankelijk van de bewoording van het contract / de omstandigheden) vrijgesteld van de uitvoering van haar verplichting(en) en kan zij niet aansprakelijk worden gesteld voor de daarmee samenhangende schade die door de andere contractspartij wordt geleden.

Indien uw commercieel contract geen bepaling omtrent overmacht bevat of indien deze bepaling niet expliciet gebeurtenissen zoals pandemieën of epidemieën (of mogelijks quarantainemaatregelen) vermeldt, dan zal het van de specifieke omstandigheden van de zaak afhangen of de in gebreke blijvende partij zich met succes kan beroepen op overmacht ter rechtvaardiging van haar wanprestatie. 

Indien uw commercieel contract wel dergelijke gebeurtenissen als geval van overmacht opneemt, controleer dan onmiddellijk of er voor de in gebreke blijvende partij een verplichting bestaat om de andere contractspartij binnen een bepaalde termijn op de hoogte te brengen van haar beroep op overmacht. Contractuele bepalingen vereisen namelijk vaak dat de in gebreke blijvende partij die zich op een overmachtsituatie wil beroepen, dit formeel en schriftelijk meedeelt aan de andere contractspartij vanaf het moment dat zij op de hoogte is van de mogelijke overmachtsituatie.

Indien uw onderneming besluit om zich te beroepen op overmacht, zorg dan zeker voor voldoende schriftelijk bewijs, door alle elementen met betrekking tot de overmachtsituatie en het rechtstreeks oorzakelijk verband ervan met het onvermogen van uw onderneming om haar verplichting(en) na te komen, te documenteren. 

Indien uw onderneming een formele schriftelijke kennisgeving met beroep op overmacht ontvangt, gelieve dan na te gaan of de procedure die is voorzien in de overmachtsbepaling werd nagekomen en of de in gebreke blijvende partij het Coronavirus niet louter gebruikt als een excuus om ontsnappen aan haar aansprakelijkheid voor een contractuele wanprestatie die zich in elk geval zou hebben voorgedaan.

Beroep doen op overmacht is geen lichtzinnige beslissing, gelet op de talrijke onmiddellijke en langetermijngevolgen van dergelijke beslissing voor de andere contractspartij en de toekomstige commerciële relatie tussen beide contractspartijen.

Het kan daarom zeker de moeite waard zijn om de tijd te nemen om het commercieel contract of belangrijke onderdelen ervan te heronderhandelen naar aanleiding van het Coronavirus.

4.    Het Coronavirus en/of de gevolgen ervan kunnen ook een vorm van “hardship” uitmaken. Dit is het geval wanneer er zich een onvoorziene gebeurtenis voordoet die het contractueel evenwicht tussen contractspartijen fundamenteel wijzigt met als gevolg een buitensporige (bijvoorbeeld financiële) last voor één van de contractspartijen.

Onder Belgisch recht maken “hardship” bepalingen die de gevolgen in geval van “hardship” regelen, helaas niet automatisch onderdeel uit van een commercieel contract. Zonder “hardship” bepaling, dragen de partijen dus zelf de risico's van deze onvoorziene gebeurtenis.

Gelieve na te gaan of uw commercieel contract een dergelijke “hardship” bepaling bevat en of er een tijdslimiet is om hierop een beroep te kunnen doen. Nogmaals, als uw onderneming besluit zich te beroepen op “hardship”, verzamel dan voldoende schriftelijk bewijs door alle elementen met betrekking tot de gebeurtenis en het rechtstreeks oorzakelijk verband ervan met de verzwaring van de uitvoering van de verplichtingen van uw onderneming te documenteren.

5.    Indien uw onderneming geconfronteerd wordt met een schadevordering wegens laattijdige levering of wegens het in gebreke blijven met betrekking tot een andere contractuele verplichting, gelieve dan na te gaan in welke mate de aansprakelijkheid van uw onderneming voor indirecte- en gevolgschade is uitgesloten op basis van het bestaande commercieel contract. 

Aangezien gevolgschade vaak hoger is dan rechtstreekse schade, is het alvast aangeraden om de aansprakelijkheid voor deze schade uit te sluiten in commerciële contracten die uw onderneming momenteel afsluit of in de nabije toekomst zal afsluiten.

6.    Voor alle commerciële contracten die door middel van schuldfinanciering worden gefinancierd, moeten de kredietnemers de voorwaarden van deze kredietovereenkomsten controleren om na te gaan of de vertraging, onderbreking of opzegging van het onderliggende commercieel contract een geval van wanbetaling is dat aanleiding kan geven tot de verplichting om de desbetreffende lening onmiddellijk terug te betalen. Indien dit het geval is, stellen wij voor om dit tijdig te bespreken met de kredietverstrekker(s) om na te gaan of een kwijtschelding mogelijk is. Bovendien moet, voor zover de uitbraak van het Coronavirus gevolgen heeft voor de financiën van de onderneming, worden nagegaan of er geen financiële convenanten in het kader van de kredietovereenkomst zullen worden geschonden. In dit kader zouden ook kwijtscheldingen kunnen worden verzocht, zodat dit niet resulteert in een wanprestatie waardoor de lening wordt versneld.
 

Naast de impact van het inmiddels bekende Coronavirus (COVID-19) op ons privéleven, worden bedrijven in België en de rest van de wereld ook geconfronteerd met belangrijke moeilijkheden en uitdagingen op alle niveaus van hun bedrijfsvoering. 

Lees meer over de verschillende gerelateerde onderwerpen

Lydian staat klaar om u te helpen met al uw vragen over de impact van het Coronavirus op uw dagelijkse activiteiten.

Contacteer ons met al uw vragen op corona@lydian.be

Auteurs