Naar een verplichte vertrouwenspersoon
Op 26 oktober 2023 keurde de Kamer het wetsontwerp houdende diverse arbeidsbepalingen goed.
Dit ontwerp bevat traditioneel verschillende bepalingen die van belang zijn voor arbeidsrecht en HR.
Eén van de belangrijkste nieuwigheden is dat de vertrouwenspersoon verplicht wordt. De figuur van de vertrouwenspersoon is niet nieuw, maar was tot nu toe facultatief. De vertrouwenspersoon wordt namelijk gezien als een sleutelfiguur in de preventie van psychosociale risico’s. Werknemers kunnen in eerste lijn op een laagdrempelige manier aankloppen bij de vertrouwenspersoon om informeel te zoeken naar een oplossing.
Het doel van de verplichting is de aanwezigheid van vertrouwenspersonen in ondernemingen te vergroten opdat meer werknemers toegang zouden hebben tot deze sleutelfiguur. Dit is een maatregel ter uitvoering van het Federaal Actieplan Mentaal Welzijn op het Werk.
Wat dit betekent voor u, vindt u hieronder terug.
| Oude regels | Nieuwe regels | |
|---|---|---|
| Wat? | Facultatieve aanstelling | Verplichte aanstelling van minstens één vertrouwenspersoon |
| Voor wie? |
Werkgevers, zowel uit publieke als private sector. Relatieve verplichting voor werkgevers op vraag van de vakbondsafvaardiging of via rechtstreekse participatie van de werknemers (wanneer er geen vakbondsafvaardiging is). |
Werkgevers, zowel uit publieke als private sector die 50 werknemers of meer tewerkstellen. Relatieve verplichting voor werkgevers die minder dan 50 werknemers tewerkstellen: alleen verplicht op vraag van de vakbondsafvaardiging of via rechtstreekse participatie van de werknemers (wanneer er geen vakbondsafvaardiging is). |
| Hoe? |
Akkoord van alle leden van de personeelsvertegenwoordiging van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW); de vakbondsafvaardiging (wanneer er geen CPBW is); de werknemers zelf (wanneer er geen vakbondsafvaardiging is). Bij geen akkoord moet het advies worden gevraagd aan met toezicht belaste ambtenaar, die zal proberen te verzoenen. |
Akkoord van alle leden van de personeelsvertegenwoordiging van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW); de vakbondsafvaardiging (wanneer er geen CPBW is); de werknemers zelf (wanneer er geen vakbondsafvaardiging is). Bij geen akkoord moet het advies worden gevraagd aan met toezicht belaste ambtenaar, die zal proberen te verzoenen. |
| Hoeveel? | Er kunnen meerdere vertrouwenspersonen worden aangesteld. | Er kunnen meerdere vertrouwenspersonen worden aangesteld, maar minstens één verplicht. |
| Wie? | Deel van het personeel van de werkgever, wanneer:
|
Deel van het personeel van de werkgever, wanneer:
|
| Opleiding? | Het is niet noodzakelijk dat een vertrouwenspersoon op het moment van aanstelling de vereiste opleiding heeft genoten. Daarvoor heeft de vertrouwenspersoon 2 jaar de tijd vanaf de aanstelling. | Het is niet noodzakelijk dat een vertrouwenspersoon op het moment van aanstelling de vereiste opleiding heeft genoten. Daarvoor heeft de vertrouwenspersoon 2 jaar de tijd vanaf de aanstelling. |
| Onverenigbaarheden? |
|
|
|
Cumul? |
|
|
| Ontslagbescherming? | Geen specifieke ontslagbescherming | Geen specifieke ontslagbescherming |
| Sancties? | Niveau 2 Sociaal Strafwetboek:
|
Niveau 2 Sociaal Strafwetboek:
|
De wijzigingen treden in werking de eerste dag van de maand volgende op de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad.
TO DO: Werkgevers die 50 werknemers of meer tewerkstellen moeten:
- minstens één vertrouwenspersoon aanstellen die deel uitmaakt van het personeel; en
- welzijnsbeleid aanpassen door de figuur van de vertrouwenspersoon te incorporeren in de procedures met betrekking tot interne psychosociale interventies in het kader van welzijn op het werk
